3.10.05

Παρεξηγήσεις

Ρώτησαν κάποτε το Μάο "ποιες είναι οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης στην ανθρωπότητα;" και απάντησε "είναι πολύ νωρίς για να ξέρουμε".

Αυτή η απάντηση παρουσιάζεται σαν δείγμα:
α) Του πόσο βαθιά αντίληψη της Ιστορίας έχουν οι Κινέζοι και ειδικά ο Μάο[*].
β) Του πόσο ψαγμένο πράγμα ήταν η Γαλλική Επανάσταση.

Εγώ έχω μια εναλλακτική εξήγηση: ο Μάο, όντας ένας πορωμένος φανατίκουλας που π.χ. από όλον τον μαρξισμό είχε καταλάβει ένα κάρο χοντρομαλακίες[+], όταν άκουσε αυτή την ερώτηση κατ' ευθείαν πήγε το μυαλό του στην "Επανάσταση" με την κομουνιστική έννοια, ήτοι workers of the world unite κλπ. Με λίγα λόγια νόμισε ότι μόλις είχε γίνει κομουνιστική επανάσταση στη Γαλλία, απόρησε για τον μάλλον ανορθόδοξο τρόπο με τον οποίο το πληροφορήθηκε και φυσικά απάντησε διπλωματικότατα "είναι πολύ νωρίς για να ξέρουμε", αφού έκανε μια νοερή σημείωση να θυμηθεί να κοιτάξει στο λεξικό τι στο διάολο είναι αυτή η Γαλλία (και να καρατομήσει τον Υπουργό Εξωτερικών του).

There you go: η Γαλλική Επανάσταση είναι υπερτιμημένη (άλλωστε οι Γάλλοι ασχολήθηκαν τουλάχιστον 100 χρόνια μετά τους Άγγλους, οι οποίοι ήδη από το 17ο αιώνα είχαν φτιάξει χωρίς πολλές-πολλές φασαρίες ένα πολιτικό σύστημα απείρως πιο κοντά στο δικό μας και χωρίς byproducts του στυλ "τρομοκρατία" και "Ναπολέων").

Δούλοι και δουλοπάροικοι υπήρχαν από πάντα. Όλοι το θεωρούσαν φυσιολογικό. Μερικοί -π.χ. Χριστιανοί- όχι, όλοι όμως το αποδέχονταν εκ των πραγμάτων. Χρειάστηκε να ανακαλυφθεί η ατμομηχανή για να τεθεί ρεαλιστικά το θέμα της κατάργησης της δουλείας, αδιάφορα από το τι είχαν να πουν ο Ιησούς και ο Βούδας πάνω στο ζήτημα.

Αυτή τη στιγμή ο κόσμος μας έχει αηδιαστικά πολλούς ανθρώπους. Πρόκειται για ένα δεδομένο που καθιστά ολωσδιόλου άκυρη σχεδόν οποιαδήποτε απόπειρα εφαρμογής ιστορικών δεδομένων στο σήμερα. Δεν έχει σημασία πώς νικήσαμε τους Τούρκους το '13 π.χ., γιατί όλα τα τότε εμπλεκόμενα μέρη είχαν πληθυσμό μικρότερο από της σημερινής Τουρκίας. Δε μπορείς να κάνεις την Ευρώπη-φρούριο έτσι εύκολα, γιατί έχεις να κρατήσεις απέξω εκατοντάδες εκατομμύρια άτομα, εκατοντάδες φορές περισσότερους από τις βαρβαρικές ορδές που επέδραμαν στην ήπειρο πριν 2000 χρόνια. Και πάει λέγοντας. Μια ανθρωπότητα με 6 δις μέλη συμπεριφέρεται εντελώς διαφορετικά από μια ανθρωπότητα με 0.5 δις μέλη and that is that. Και για όλα αυτά φταίνε τα αντιβιωτικά και τα εμβόλια και η βιομηχανοποιημένη αγροτική παραγωγή. Κανείς από όλους όσους τα ανακάλυψαν δε σκέφτηκε ότι θα προκαλούσε υπερπληθυσμό και τόσο ριζική αλλαγή της παγκόσμιας γεωπολιτικής κατάστασης που συγκριτικά ο Β' Παγκόσμιος ήταν ένα χαδάκι.

Η άσκηση της ημέρας: ανοώντας τις διαλεκτικές αλληλεπιδράσεις, τι είχε μεγαλύτερη επίπτωση στην ανθρωπότητα; Η Γαλλική Επανάσταση ή η τυπογραφία; Η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού ή η σύσταση του ΠΟΕ; Η πενικιλίνη ή ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος; Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας ή το ελληνικό εμπόριο; Η Μάχη του Μαραθώνα ή το ελληνικό αλφάβητο; Ο Λούθηρος ή οι έμποροι και οι τραπεζίτες της Ολλανδίας; Ο Αλέξανδρος ή ο Αριστοτέλης; Το εναλασσόμενο ρεύμα ή οι μογγολικές εισβολές;

Τα "ασήμαντα" και τα "βαρετά" ή τα "σημαντικά" και τα "δοξασμένα";

Είναι ποτέ δυνατόν κάτι που στο επίπεδο του ατόμου εκλαμβάνεται ως "σημαντικό", να είναι τέτοιο και σε επίπεδο συστήματος; Και μάλιστα μετά από 50 ή 100 χρόνια; Ακόμα και το "Κεφάλαιο", δεν ήταν παρά ένα ελεεινά βαρετό εγχειρίδιο Πολιτικής Οικονομίας. Σιγά μην ήξερε ο Μαρξ ότι θα μετέτρεπε την τελευταία φεουδαρχική αυτοκρατορία της Ευρώπης σε Μητέρα όλων των Λαών και την Κίνα σε ανερχόμενη υπερδύναμη του 21ου αιώνα. Και μην ξεχνάμε ότι χωρίς τυπογραφία δε θα το είχε διαβάσει σχεδόν κανένας.

Οι πραγματικές παγκόσμιες επαναστάσεις συμβαίνουν καταλάθος. Και δεν αναγνωρίζονται σχεδόν ποτέ. Γιατί δεν είναι αρκετά sexy και συνήθως δεν υπάρχει "κακός".

[*] Ο ίδιος Μάο που στη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης διέταξε την καταστροφή όλων σχεδόν των (πραγματικά ανεκτίμητων) ιστορικών κειμηλίων της χώρας του. Οι ίδιοι Κινέζοι που το έχουν ξανακάνει αυτό γύρω στο 200π.Χ. (ή 200μ.Χ., δε θυμάμαι τώρα) καταστρέφοντας κειμήλια των 3 τελευταίων προχριστιανικών χιλιετιών. Και γαμώ τις βαθιές αντιλήψεις της Ιστορίας. Κάπου έχει παραγίνει το κακό με τα στερεότυπα. Το ότι η Κίνα υπάρχει εδώ και 5000 χρόνια δε μεταμορφώνει αυτόματα τους κατοίκους της σε υπέργηρα σεβάσμια όντα. Όσο και αν μας είναι δύσκολο να το παραδεχθούμε, μπορείς κάλλιστα να κατοικείς σε μια χώρα με τρισχιλιετή ιστορία και να είσαι ένας επιφανειακός άξεστος παλιομαλάκας.
[+] Και μεταξύ μας, με δεδομένα τα παντελώς πυροβολημένα projects του, του στυλ "θα παράγουμε ατσάλι[%] σε κάθε νοικοκυριό" δεν τον κόβω να ήταν και πολύ... Εκτωρικός στο θέμα "ναρκωτικά".
[%] Μα τι κόλλημα τέλος πάντων αυτοί οι σοσιαλιστές με το ατσάλι!

5 σχόλια:

Γιώργος είπε...

Ο Μάο ,εννοούσε "Περιμένετε πρώτα να δείτε την Πολιτιστική Επανάσταση που σχεδιάζω, και μετά μιλάμε για επιπτώσεις".
Ως προς την άσκηση της ημέρας, αν αντί σε μεμονωμένα γεγονότα, εστιάσουμε σε ιστορικές περιόδους (αγνοώντας και πάλι τις διαλεκτικές αλληλεπιδράσεις), η εικόνα αλλάζει.Εύκολα εντοπίζεις περιόδους που δεν είναι καθόλου sexy στο σύνολό τους, και άλλες οι οποίες υπήρξαν αναμφισβήτητα καθοριστικές.

Νίκος είπε...

και να σκεφτείς ότι εγώ είμαι απλά χαρούμενος που βρήκα τα mouse gestures στον opera :-)

πάντως έρχεται πανδημία και θα αραιώσουμε λιγάκι σαν ανθρωπότητα (ελάχιστα μάλλον). Εγώ ήδη βήχω εδώ και μία βδομάδα.

talos είπε...

Δεν ξέρω ποια είναι τα ασήμαντα στον κατάλογο που αναφέρεις και ποια τα σημαντικά. Και δεν ξέρω από ποια οπτική μετράς και τι υποθέσεις κάνεις... Π.χ. η πτώση του "υπαρκτού" είναι απείρως σημαντικότερη από την ίδρυση του ΠΟΕ αν απέτρεψε πυρηνικό ολοκαύτωμα... Άσε που χωρίς την πτώση του "υπαρκτού" είναι αμφίβολο αν θα είχε την ίδια σημασία ο ΠΟΕ...

Αλλά και το δίλημμα που θέτεις είναι ψευδές - με άλλους τρόπους επηρέασαν τα μεν και τα δε που δύσκολα μπαίνουν σε ζυγαριά. Άσε που οι διαλεκτικές αλληλεπιδράσεις δεν είναι αγνοήσιμες: Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε και σε μεγάλες επιστημονικές ανακαλύψεις, αλλά και σε μια σειρά θεραπειών και φαρμάκων - και προώθησε την ταχύτερη μαζική παρασκευή της πενικιλλίνης!

Για τον Μεγάλο Τιμονιέρη της Κινεζικής Ασφάλτου, άλλη φορά - αλλά να σου πω πως οι Κινέζοι (οι περισσότεροι Κινέζοι από ότι φαίνεται, εντός και εκτός Κίνας) έχουν πολύ επιεικέστερη ιδέα για τον Μάο από ότι είχα εγώ - γεγονός που με έχει βάλει σε σκέψεις σε σχέση με το τι από όσα γνώριζα σχετικά είναι γεγονός και τι προπαγάνδα. (βλ. ενδεικτικά την συζήτηση γύρω από το λήμμα Mao Zedong στην Wikipedia και δες πως οι περισσότεροι που τον υπερασπίζονται είναι Κινέζοι... Παρόλα αυτά δεν μου βγάζεις από το μυαλό ότι ο Πρόεδρος είχε περισσότερη σχέση με τον Κομφούκιο παρά με τον Μαρξ...)

S G είπε...

ο Μαο τοπε? εγω το ξερα σαν κλασικο αστειακι οικονομολογων (ποιες ειναι οι οικονομικες επιπτωσεις της γαλλικης επαναστασης?)

οι κινεζοι ταλω ειναι και πολυ επιεικεστεροι στο θεμα της Τιενανμεν. Οι νεοι, ακομα και φοιτητες εξωτερικου θα σου πουν: "Ελα μωρε, 15 αναρχικα κωλοπαιδα που θελαν να διαλυσουν την μαμα Κινα. Καλα καναν και τους δολοφονησαν."

λες ναταν και η τιενανμεν δυτικη προπαγανδα?

ΥΓ ο Μαρξ ειναι υπευθυνος για την υπερφτωχεια και εξαθλιωση της Κινας ως το 1980. Για την εκτιναξη της σε υπερδυναμη θα ειναι υπευθυνος ο Ανταμ Σμιθ :-)

talos είπε...

S_G δεν είναι η ώρα να διαλύσω τις αυταπάτες σου για την Κίνα, τον Μάο, τον Μαρξ και τον Κομφούκιο, πολύ περισσότερο για τον Άνταμ Σμιθ. Με άλλη αφορμή ίσως ;-) (δεν μπορώ πάντως να αντέξω στον πειρασμό για ένα δεδομένο εξαθλίωσης: από 35 χρόνια το 1949 το αναμενόμενο ζωής στην Κίνα έφτασε τα 70 το 1980).

Απλά να σου πω, ότι θετικά πράγματα για τον Μάο είχα ακούσει από *συμμετέχοντα* στην εξέγερση της Τιεν Αν Μεν.

ΥΓ: Θεωρώ τον Μαοϊσμό μετακομφουκιανή απόπειρα "πεφωτισμένης" μοναρχίας/ολιγαρχίας με κάποια μπερδεμένα στοιχεία από σοβιετικού τύπου "μαρξισμό"