Καμιά φορά διαβάζω βιβλία που τα βρίσκω τόσο καλογραμμένα ώστε να μου δημιουργηθεί η εντύπωση ότι ο συγγραφέας απλά τα λέει "τέλεια". Συχνά η εντύπωση αυτή ξεθωριάζει μετά από λίγες μέρες, ιδιαίτερα αν διαβάσω κάποιο βιβλίο που μιλάει καλύτερα για το ίδιο θέμα.
Όμως όλα τα παρόμοια βιβλία που έχω διαβάσει έχουν κάτι να πουν.
Αυτό ισχύει και για τη Γκρίζα Ελλάδα του Γιώργου Στάμκου. Ήταν τεράστια η έκπληξή μου
που από τις εκδόσεις Αρχέτυπο βγήκε ένα βιβλίο που έτσι για αλλαγή δε φλερτάρει με το μεταφυσικό, αλλά αντιθέτως ασχολείται με πολύ υλικά προβλήματα και δίνει πολύ λογικές λύσεις.
Η βασική ιδέα του βιβλίου είναι ότι λόγω της υπογεννητικότητας (την οποία ο συγγραφέας δεν αποδίδει τόσο στην έλλειψη πατριωτισμού μας ή στην απελευθέρωση των γυναικών όπως κάνουν συνήθως οι αγιατολάδες των παραθύρων, αλλά στον τρόπο ζωής μας και στις φυσιολογικές δημογραφικές μεταβολές ενός πληθυσμού) η Ελλάδα γερνάει. Και όσο γερνάει γίνεται πιο συντηρητική, πιο ανορθολογιστική, πιο ξενοφοβική, πιο γκρίζα.
Φυσικά ο συγγραφέας δε θεωρεί τη γήρανση του πληθυσμού ως αιτία των δεινών της χώρας, αλλά μάλλον ως ενισχυτικό παράγοντα σε μια διαδικασία θετικής ανατροφοδότησης (positive feedback loop) των εγγενών δομικών αδυναμιών του Ελληνικού κράτους και της Ελληνικής κοινωνίας. Έτσι ο εθνικισμός, ο όχι-και-τόσο-προοδευτικός ρόλος της Εκκλησίας, η τηλεόραση, τα συμπλεγματικά στερεότυπα με τα οποία μας τροφοδοτεί η εκπαίδευσή μας και οι Μεγάλες Ιδέες με τις οποίες γίναμε τόσο μικροί, κάθε άλλο παρά γλιτώνουν από την πένα του Στάμκου.
Το βιβλίο παραθέτει δεκάδες στοιχεία και αναφορές, από άρθρα εφημερίδων μέχρι στατιστικά δεδομένα του ΟΗΕ. Το ύφος γραφής είναι λιτό και ακριβές, χωρίς πολλά μεγάλα λόγια.
Εν ολίγοις, must read.