21.5.05

Περί μνήμης

Είναι αδύνατον να θυμάσαι κάτι που δεν έζησες.

Αυτό δε σημαίνει βέβαια πως κάτι που δεν έζησες δεν υπάρχει, ή δεν πρέπει να σε απασχολεί. Αλλά δεν το θυμάσαι. Πολλώ δε μάλλον δεν το θυμάται κάποιος τρίτος.

Αυτή είναι η σύντομη απάντηση στην απορία πολλών Ποντίων. Υπάρχει και λιγότερο σύντομη, αλλά είναι Σάββατο βράδυ.

14 σχόλια:

kkk είπε...

> Είναι αδύνατον να θυμάσαι κάτι που δεν έζησες.

Γιατί να είμαστε τόσο απόλυτοι;

Φυσικά, αν μιλάς ΜΟΝΟ για προσωπική ανάμνηση αυτής της ζωής, ΟΚ. Αλλά τότε δεν θα υπήρχε καν θέμα, θα υπήρχε;

Γιατί να απορίψουμε κάτι σε "συλλογικό"; Εδώ οι καρέτα που αναφέραμε προχθές, μια κωλοχελόνα, for chrissake, θυμάται τα γενοτόπια της, κι ας μην έχει βρεθεί ποτέ ακόμα εκεί.

Δεν αποκλείω η ιστορική μνήμη που αναφέρεται να είναι κάτι παραπάνω από τις αφηγήσεις διατυπωμένες στα βιβλία της ιστορίας.

Και όπως είπε η συγγραφέας του άρθρου, γιατί να θεωρείται ο στοχασμός πάνω σε τέτοια θέματα αποκλειστικό προνόμιο των ακραίων εθνικιστών;

Στον διάολο με κάτι τέτοια politically correct λέω εγώ, και μη μου πείς οτι δεν υπάρχει επιστημονίκή βάση, γιατί τότε θα πρέπει

1) Να βρούμε έναν επιστήμονα που να ενδιαφερθεί, και

2) Να επινοήσει και να εκτελέσει μια μεθοδολογία για να ερευνήσει το θέμα.

Οπότε και σε 50 και σε 100 χρόνια πάλι εδώ θάμαστε.

Βλέπω όμως οτι το θέμα δεν παύει να σε απασχολέι εκει στα βάθη του νου σου. Μια η κληρονομιά του επίκτητου. Μια αυτό. Καλό σημάδι, ΙΜΗΟ.

Τώρα γιατί απορρίπτεις με τόση αντίδραση την πιθανότητα να υπάρχει κάποιοα βάση, τί να σου πώ; Δεν ξέρω... Κάποια αίσθηση καθήκοντος, ίσως;

Θέλει την μακροσκελή απάντηση και είναι Σαββατο βράδυ.

Εδώ είμαστε...

J95 είπε...

Φυσικά και μιλάω για προσωπική ανάμνηση αυτής της ζωής. Και δεν αρνούμαι τη συλλογική μνήμη. Αντικειμενικά είναι μάλλον πιο ουσιαστική και συχνά πιο ακριβής από την προσωπική. Αλλά είναι διαφορετικής φύσεως. Συγκεκριμένα:
α) Είναι αρκετά δύσκολο να τη "χειρισθεί" ένα άτομο, παίζει θεμελιώδης διαφορά επιπέδου περιγραφής.
β) Είναι αρκετά δύσκολο να εντυπωθεί σε ένα άτομο.

Αυτό είναι που μας ενδιαφέρει περισσότερο: η ακόμα πιο σύντομη απάντηση είναι ότι δε διδάχθηκε η Ποντιακή Γενοκτονία παρά μόνο πολύ δειλά και κυρίως μετά τα 80s και ακόμα και αυτό με πολύ λάθος τρόπο.

Η μακριά απάντηση αφορά το γιατί.

[insert standard disclaimer here]

J95 είπε...

> Εδώ οι καρέτα που αναφέραμε προχθές, μια
> κωλοχελόνα, for chrissake, θυμάται τα
> γενοτόπια της, κι ας μην έχει βρεθεί ποτέ
> ακόμα εκεί.

Α όχι, έχει βρεθεί. Γι' αυτό τα λένε "γεννοτόπια" :)

Lao είπε...

Μία σημείωση προς διευκόλυνσή σας: όχι φίλε J95, η μνήμη τουλάχιστον ως προς το σκέλος της προσωπικής ανάμνησης δεν είναι πάντα πραγματική. Μπορεί να παίξει πολλά περιέργα παιχνίδια, και ενδέχεται μας οδηγήσει να επινοήσουμε γεγονότα που ποτέ δεν συνέβησαν. Συνεπώς,το «Είναι αδύνατον να θυμάσαι κάτι που δεν έζησες» που γράφεις δεν ισχύει έτσι ακριβώς. Για λεπτομέρειες, ψάξτο λίγο γιατί δεν είμαι ειδικός.
Υπάρχουν ακόμη και τεχνικές «εμφύτευσης» ψευδών αναμνήσεων.

kkk είπε...

Μπράβο, Lao, ωραίο!

Τώρα κι αν έδεσε το κέικ.
Έχουμε και λέμε:

Η ατομική μνήμη:- Αναξιόπιστη
Η συλλογική μνήμη:- Συχνά πιο ακριβής από την ατομική.

Σε καλό να μας βγεί...! :-D :-D

Lao είπε...

---Η ατομική μνήμη:- Αναξιόπιστη
Η συλλογική μνήμη:- Συχνά πιο ακριβής από την ατομική.---

συ είπας.
λολ

J95 είπε...

Μην κολλάμε σε λεπτομέρειες.

Όπως και να το δει κανείς, υπάρχει μία ουσιαστική ποιοτική διαφορά ανάμεσα σε κάτι που άκουσες ή διάβασες και σε κάτι που έζησες, αλλά απ' ό,τι φαίνεται έχουμε μία ακατανίκητη τάση να αντιμετωπίζουμε βιωματικά, πράγματα που δεν ήταν βιώματά μας.

Ναι, είναι πιο ακριβή τα βιβλία του Knuth για τον προγραμματισμό από την ατομική μου εμπειρία, αλλά αν αρχίσω να τα αντιμετωπίζω σα βιώματα θα είμαι nutcase.

Παρομοίως όταν κάποιος βλέπει την Άλωση της Κωνσταντινούπολης σαν κάτι που του συνέβη προχθές το μεσημέρι από τους σημερινούς Τούρκους, υπάρχει πρόβλημα.

Ωστόσο δεν είναι αυτό το πρόβλημα με τη γενοκτονία των Ποντίων, παρά μόνο πολύ έμμεσα.

...αλλά αυτή τη στιγμή προσπαθώ να εγκαταστήσω τη UPC σε ένα κωλο cluster.

Διευκρινίζω μονο ότι δεν υποννοώ τίποτα politically correct. Σιχαίνομαι το politically correct σε τέτοιο βαθμό που στις Πανελλήνιες έγραψα ολόκληρη έκθεση εκτός θέματος ενάντια στο politically correct (παραδόξως τη γλίτωσα με 15,5).

Plz μην ξεφεύγετε.

kkk είπε...

> Παρομοίως όταν κάποιος βλέπει την Άλωση
> της Κωνσταντινούπολης σαν κάτι που του συνέβη
> προχθές το μεσημέρι από τους σημερινούς
> Τούρκους, υπάρχει πρόβλημα.

Να υποθέσω, λοιπόν, οτι αν το θεωρεί σαν κάτι που του συνέβει από τους χθεσινούς Τούρκους, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα, ΟΚ;

Δεν θεώρησα οτι ξέφυγα απ το θέμα.
Θα γίνω πιο σαφής:

Γιατί να μην το παίρνει προσωπικά, και να ταυτίζεται ακόμα, αν το θεωρεί μέσα του σαν μια μάχη αντίπαλων δυνάμεων, οπού οφείλει να ενταχθεί;

Για εσένα μπορεί να είναι Voltaire, Pratchett και Σκεπτικιστές (και μη μου πείς οτι δεν αισθάνεσαι κάποιον βαθύτερο, οντολογικό δεσμό). Για τον άλλο μπορεί να είναι τα παρχαρόπουλα του Πόντου.

Υπάρχει, δηλαδη, ουσιαστική διαφορά στον μηχανισμό που δομεί τις προσωπικές μυθολογίες και allegiances (sorry μου ξεφευγει η Ελληνική λέξη αυτη τη στιγμή).

Όλοι κάτι Θυμούνται που τους έλκει.

Άλλοι πάλι ο,τι θυμούνται χαίρονται, αλλά άλλη υπόθεση αυτή.

kouk είπε...

J95: « ... δεν αρνούμαι τη συλλογική μνήμη. Αντικειμενικά είναι μάλλον πιο ουσιαστική και συχνά πιο ακριβής από την προσωπική. »

αντικειμενικά ε; Ενδιαφέρον θα είχε να μας έλεγες τα αντικειμενικά σου κριτήρια πάνω σε αυτό το θέμα. Δεν βλέπω κανένα λόγο η συλλογική μνήμη να είναι ούτε πιο "ουσιαστική" (ότι και να σημαίνει αυτό) ούτε πιο ακριβής.

Sofia είπε...

Τώρα το πήρα χαμπάρι αυτό το post κι επειδή "δείχνει" ας πούμε σε κάτι δικό μου δεν μπορώ παρά να πεταχτώ κι εγώ. Η μνήμη είναι όντως περίεργο πράγμα.

Αλλά είναι άδικο να παίρνεις κυριολεκτικά κάτι που ε μ φ α ν ώ ς γράφτηκε με συναίσθημα, υποκειμενικότητα και ας πούμε ρομαντική ματιά.

Σα να λέμε είσαι Εβραίος και κάνανε σαπούνι τη γιαγιά σου. Δηλαδή τώρα είσαι επειδή είσαι δυο γενιές μετά πρέπει να "συμφιλιωθείς" με την ιστορία και τέλος να αρχίσεις να λες "ναι δε το θυμάμαι γιατί δεν ήμουν εκεί, λένε όμως πως την κάνανε σαπούνι. Αλλά εγώ δεν γνωρίζω".

Ας μην υπερβάλλουμε, ειδικά σε τέτοια θέματα που δεν είναι απλά ακαδημαϊκά. Ούτε μπορούμε να ανοίγουμε το Μπαμπινιώτη κάθε φορά που θέλουμε να γράψουμε κάτι μπας και μπορεί να εκλειφθεί αλλιώς.

J95 είπε...

Ενδιαφέρον θα είχε να μας έλεγες τα αντικειμενικά σου κριτήρια πάνω σε αυτό το θέμα.

Ε, ας πούμε μία βιβλιοθήκη αποθηκεύει πληροφορίες πολύ καλύτερα από έναν εγκέφαλο.

Sofia είπε...

Στη βιβλιοθήκη βρίσκεις ιστορία; Πάντα; Εγώ νόμιζα ότι η ιστορία γράφεται από τους νικητές. Και έστω, βρίσκεις ιστορία. Οι άλλες ιστορίες δε μετράνε; Τα παραμύθια, οι παραδόσεις, τα τραγούδια, οι χοροί ΤΑ ΠΑΝΤΑ λένε ιστορία.

Οι μαύροι της Αμερικής αποτυπώναν την ιστορία τους στους χορούς και τα τραγούδια τους (γεγονός, άκουσα φέτος μια διάλεξη επί του θέματος). Για να πάρω ένα τυχαίο έτος, 1890 ας πούμε, σε πια βιβλιοθήκη πήγαινε ο μέσος μαύρος για να βρει αυτή την αντικειμενική συλλογική μνήμη αναρωτιέμαι.

kouk είπε...

J95, η βιβλιοθήκη αποθηκεύει πράγματα όχι με μεγαλύτερη ακρίβεια αλλά με μεγαλύτερη διάρκεια. Η ακρίβεια της βιβλιοθήκης είναι ακριβώς όσο η ακρίβεια των περιεχομένων της.

Επίσης η βιβλιοθήκη μπορεί κάλλιστα να είναι το ίδιο επιλεκτική με την ανθρώπινη μνήμη, είτε γιατί κάποια βιβλία δεν επιλέχθηκαν είτε γιατί κάποια βιβλία δεν γράφτηκαν.

Ακόμα η συνεισφορά της βιβλιοθήκης στην συλλογική μνήμη είναι μάλλον μικρή σε σχέση με αυτά που ανέφερε η Σοφία.

Πάντως αν και λανθασμένο, το κριτήριο σου είναι αντικειμενικό :-)

kouk είπε...

Σε κάθε περίπτωση η σύντομη απάντηση/εξήγηση της απορίας των Ποντίων βάση της έλλειψης μνήμης δεν στέκει. Η μνήμη στην οποία αναφερόμαστε είναι κάτι που δεν έρχεται μόνο του (όπως η μνήμη ενός πρόσωπου) αλλά καλλιεργείται. Συνεπώς το ερώτημα είναι "γιατί δεν καλλιεργείται" και έτσι η απάντηση "γιατί δεν το έζησες" δεν σχετίζεται με το ερώτημα.