8.10.05

Κουνητά+Υγεία

Όπως ξέρετε, στο 100% των περιπτώσεων τα κινητά προκαλούν όγκο στον εγκέφαλο.

ΟΚ, με δεδομένο ότι υπάρχουν 1.000.000.000 χρήστες από τους οποίους σημαντικό ποσοστό παιδιά και ακόμα σημαντικότερο ποσοστό πολυετείς χρήστες, θα περίμενε κανείς αυτό το "100%" να είχε οδηγήσει σε τουλάχιστον 100.000.000 κρούσματα παγκοσμίως και επειδή μιλάμε για τον ανεπτυγμένο κόσμο, στην πράξη πριν αποδεχθούμε αυτό το "100%" είναι καλό να κοιτάμε και λίγο γύρω μας για να διαπιστώσουμε αν ένας στους δέκα έχει όντως όγκο (και όχι κάλο) στον εγκέφαλο.

Και τώρα που έβγαλα την κατινιά μου, οφείλω να ομολογήσω ότι το θέμα είναι σοβαρό και αντικείμενο διαφόρων μελετών. Θα δώσω μερικά βασικά δεδομένα (ό,τι μου κατέβει):

α) Δεν πρέπει να συγχέουμε τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα του δικτύου κινητής τηλεφωνίας, με τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που επάγει οποιοδήποτε ηλεκτρικό κύκλωμα. Στη βιβλιογραφία θα δείτε να χρησιμοποιείται ο όρος RF (Radio Frequency, ο όρος περιγράφει ένα πολύ μεγάλο μέρος του Η/Μ φάσματος: κουνητά, γουόκι-τόκι, ασύρματοι πλοίων, ραδιόφωνο κλπ) για τα πρώτα, και EMF (Electro-Magnetic Field) για τα δεύτερα. Η κυριότερη διαφορά τους (από τις πάμπολλες γιατί πρόκειται για δύο πράγματα τόσο διαφορετικά όσο μια λέξη και μια ιστορία) είναι ότι τα RF μεταδίδουν ενέργεια, ενώ τα EMF όχι.
β) Η ισχύς των κυμάτων στο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας (η ισχύς δηλαδή της "διάχυτης" ακτινοβολίας από τις κεραίες των εταιρειών) είναι πάρα πολύ μικρή. Της τάξης των μερικών δεκάτων του mWatt για ένα ανθρώπινο σώμα. Αυτό ισχύει ακόμα και σε πολύ μικρή απόσταση (1-2 μέτρα) από την κεραία. Θεωρώ συνεπώς ολωσδιόλου αμελητέα αυτήν την πλευρά του θέματος, αν και υπάρχουν πιθανότητες να μην είναι το ίδιο αμελητέα στο μέλλον, καθώς τοποθετούνται όλο και περισσότερες κεραίες.
γ) Διαφορετικά είναι τα πράγματα με τις συσκευές (τα κινητά). Η ισχύς με την οποία εκπέμπει ένα κινητό είναι και πάλι μικρή (μερικά mWatt), αλλά σε αυτήν την περίπτωση (μπορεί να) είναι εντοπισμένη. Θα το εξηγήσω με ένα παράδειγμα στο οποίο απλοποιώ πολύ τα πράγματα:

Ας πούμε (για λόγους απλότητας) ότι το κουνητό εκπέμπει ισοτροπικά. Αυτό σημαίνει ότι η ισχύς του ισομοιράζεται σε όλες τις κατευθύνσεις του χώρου. Μπορούμε να βρούμε πόση ισχύς προσπίπτει σε ένα αντικείμενο αν ζωγραφίσουμε μια σφαίρα που στο κέντρο της έχει το κουνητό και στην περιφέρειά της το αντικείμενο. Αν το αντικείμενο εφάπτεται στο x% της επιφάνειας αυτής της σφαίρας, δέχεται και x% της ακτινοβολούμενης ισχύος.

Για παράδειγμα, όταν το κουνητό είναι κολλημένο στο αυτί σας, ουσιαστικά το κεφάλι σας καλύπτει τη μισή σφαίρα εκπομπής, οπότε δέχεστε το 50% της ακτινοβολίας του κουνητού. Αυτή μπορεί μεν να είναι 10mWatt, όμως 10mWatt εντοπισμένα σε 3-4 τετραγωνικά εκατοστά εγκεφάλου είναι πακέτογλου. Αν όλο σας το σώμα δεχόταν ακτινοβολία με την ίδια πυκνότητα, θα μαζεύατε γύρω στα 20Watt ισχύος. Δεν είναι πάρα πολύ, αλλά ούτε και λίγο.

Αν απομακρύνετε το κουνητό ακόμα και στους 2 πόντους από το αυτί σας, το κεφάλι σας καλύπτει μόλις το 1/4 (προσεγγιστικά) της σφαίρας εκπομπής και επιπλέον η ισχύς μοιράζεται σε ολόκληρο το δεξί σκαλπ (υπέθεσα ότι είστε δεξιόχειρες), δηλαδή σε καμιά εκατοστή τετραγωνικά εκατοστά, τέλος πάντων να μην τα πολυλογώ δέχεστε περίπου 50 φορές ασθενέστερη ακτινοβολία, δηλαδή πρακτικά τίποτα.

(απλουστευτικές παραδοχές χωρίς βλάβη της γενικότητας: ότι το κουνητό εκπέμπει ισοτροπικά, ότι όλη η προσπίπτουσα ισχύς στο αντικείμενο απορροφάται από αυτό, τα νούμερα που χρησιμοποίησα και μια κάποια χαλαρότητα στην ακρίβεια των πράξεων)


Σε κάποια φάση για αυτόν τον λόγο ενθαρρύνονταν η χρήση hands free, φαίνεται όμως πως το παλιοδιαβολάκι λειτουργεί χονδρικά σαν κεραία (ή ίσως κυματοδηγός;), με αποτέλεσμα να κατευθύνει σημαντικό μέρος της ακτινοβολίας μέσα-μέσα στο αυτί του χρήστη. Το debate συνεχίζεται. Σημειώνω πως όλα αυτά ακόμα λείπουν δεδομένα που να θεμελιώνουν ικανοποιητικά τον ισχυρισμό ότι η ακτινοβολία των κινητών προκαλεί (άμεσα) προβλήματα υγείας.
δ) Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που χρησιμοποιούνται στα κουνητά έχουν δεδομένες συχνότητες (είτε γύρω από τα 900MHz είτε γύρω από τα 1800MHz). Ηλεκτρομαγνητικά κύματα αυτών των συχνοτήτων δεν επιδρούν στο μοριακό επίπεδο των έμβιων οργανισμών και συνεπώς δε μπορούν να προκαλέσουν ανωμαλίες στο DNA των κυττάρων, που είναι και ο βασικός τρόπος με τον οποίο η ακτινοβολία προκαλεί καρκίνους και εκφυλιστικές ασθένειες. Το μόνο που μπορούν να κάνουν στην οργανική ύλη τέτοιες ακτινοβολίες είναι να τη θερμάνουν. Ουσιαστικά το κουνητό λειτουργεί στο σώμα σας σαν ένας πάάάάάρα πολύ μικρός φούρνος μικροκυμάτων ή μάλλον -για να αποφύγουμε βλακώδεις συνειρμούς- σαν μια μικροσκοπική θερμάστρα που (εντελώς) τοπικά ανεβάζει τη θερμοκρασία του σώματος κατά μερικά δέκατα του βαθμού. Γι' αυτό τείνω να θεωρήσω βάσιμες τις συστάσεις για εμάς τα αγοράκια να κρατάμε το κουνητό μακριά από τα ούμπαλα, επειδή ως γνωστόν τα ούμπαλα παράγουν γόνιμο σπέρμα μόνο σε θερμοκρασία 0.5-1 βαθμό χαμηλότερη από τους 36.6.

Παρ' όλα αυτά, προσωπικά δε θα απέρριπτα καθόλου το ενδεχόμενο η ακτινοβολία αυτή να προκαλεί και άλλου τύπου προβλήματα, αφού στο κάτω-κάτω διαταράσει ισορροπίες. Σε κανένα κύτταρο δεν αρέσει να έχει τον προσωπικό του φούρνο μικροκυμάτων, όσο μικρούλης και να είναι.

ε) Τα κουνητά 3G χρησιμοποιούν συνεχόμενη ακτινοβολία, ενώ τα GSM χρησιμοποιούν διακοπτόμενη (παλμική). Όσο αντιδιαισθητικό και αν ακούγεται, το πρώτο φαίνεται πως είναι προτιμότερο. Όσοι σας φαίνεται αντιδιαισθητικό, αναλογιστείτε για λίγο αν προσαρμόζεστε καλύτερα σε ένα ντους όπου η θερμοκρασία του νερού μεταβάλλεται απότομα από τους 5 βαθμούς στους 45 με ρυθμό 1 αλλαγή/δευτερόλεπτο, ή σε ένα ντους όπου η θερμοκρασία του νερού είναι σταθερά 45 βαθμοί. Ε, κάτι τέτοιο και με τα ραδιοκύματα (+κάμποσες θεωρητικές επεξηγήσεις τουλάχιστον από Η/Μ άποψης -γιατί υπάρχει και η βιολογική άποψη- που όμως απαιτούν ένα διάολο μαθηματικά) . Αυτό το αναφέρω γιατί μου έκανε εντύπωση και για να τονίσω ότι η διαίσθησή μας (στο βαθμό που δεν είμαστε ιδιαίτερα εξοικιωμένοι με αόρατα Η/Μ κύματα) συχνά μας ξεγελά σε αυτά τα θέματα.

Αυτά. Η συμβουλή μου:
  • Κρατήστε το μακριά από τα ούμπαλα.
  • Φροντίστε να έχετε καλό σήμα. Αν δεν έχετε, προτιμήστε το SMS. Ένα κουνητό εκπέμπει πολλαπλάσια ισχύ όταν δεν έχει καλό σήμα.
  • Δεν είναι ανάγκη να το χρησιμοποιείτε 2 ώρες τη μέρα.
  • Δεν είναι ανάγκη να το χρησιμοποιεί το 5χρονο παιδί σας.
  • Η μεγαλύτερη επίπτωση για μένα είναι ότι το "τι κάνεις;" αντικαταστήθηκε από το "πού είσαι;" αυτό αν το καλοσκεφτείτε είναι πρώτης τάξεως κοινωνικός μετασχηματισμός.
  • Μην κάνετε σαν υστερικές.
  • Μην επαναπαύστε σαν ηλίθιοι.
  • Όσο περίεργο και αν σας φαίνεται, η επιστημονική/κρατική/βιομηχανική προσέγγιση στο θέμα είναι περισσότερο "better safe than sorry" παρά "αλωνίστε και βλέπουμε": τα όρια ασφαλείας είναι πολύ αυστηρά (αν λάβουμε μάλιστα υπόψη ότι τα επιστημονικά δεδομένα για υπαρκτό κίνδυνο είναι ελάχιστα) και γίνονται συνέχεια αυστηρότερα.
  • Όσοι το έχετε ανοιχτό στο σινεμά δε σας λυπάμαι καθόλου ό,τι και να πάθετε. Ανάγωγοι μικροαστοί!
Disclaimer κλπ.

Οι ενδιαφερόμενοι, ακολουθήστε αυτά:
Γενικά, όρεξη να 'χεις να ψάχνεις.

update: διαβάζω σε οργίλο άρθρο κάποιου alternative lifestylίστα ότι "σύμφωνα με μια μελέτη τα άτομα που μιλάνε στο κινητό για πάνω από 60 λεπτά συνεχόμενα αναφέρουν ότι το αυτί τους ζεστάθηκε σε μεγαλύτερο ποσοστό από τα άτομα που μιλάνε στο κινητό για 2 λεπτά"....

...άσκηση για το σπίτι: κρατάς ένα ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ κολλημένο στο αυτί σου για ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΩΡΑ. Κατά τη γνώμη σας ο μόνος λόγος που μπορεί να έχει ζεσταθεί το αυτί είναι η ακτινοβολία;

5 σχόλια:

javapapo είπε...

Πολύ ενδιάφερον post!Εύγε!

Κωστής είπε...

Ουφφ..

Κι έχω βαρεθεί να τσακώνομαι με κάφρους που φοβούνται και διαμαρτύρονται για την περίπτωση εγκατάστασης κεραίας στον απέναντι λόφο, ενώ ταυτόχρονα έχουν κολλημένο το κινητό στο αυτί 10 ώρες και παίρνουν ένα και στο παιδί τους, γιατί τώρα που πάει στην Πέμπτη Δημοτικού έχει μεγαλώσει και το χρειάζεται!

Αυτό που αναφέρεις με το hands free το άκουσα ξανά πρόσφατα και με εντυπωσίασε, μιας και νόμιζα ότι αποτελεί απλά ακουστικό και μικροφώνο. Πρέπει να το ψάξω λίγο, μιας και έχω την αίσθηση ότι η ιστορία αυτή πήρε διαστάσεις τώρα που κυκλοφορούν τα bluetooth gadgets, τα οποία χαρακτηρίζονται πιο ασφαλή.

Ανώνυμος είπε...

loyika (kai symfona me mia erevna) an tylixeis to syrma tou hands free pano se ena daxtylidi ferriti (rf choke) sximatizontas ena pinio den tha pairna katholou RF.

Stelios

KiTaSuMbA είπε...

Θα συμφωνήσω πως τα μέχρι τώρα πειραματικά δεδομένα δεν δικαιολογούν την υστερία που εκδηλώνεται στα ΜΜΕ.

Από την άλλη όμως, δεν είναι καθόλου σπάνιο στην τεχνολογική ιστορία μας, να βλέπουμε τις ζημιές μόνο πολύ αργότερα και να πρέπει να μαζέψουμε τα ασυμάζευτα. Το θυμόσαστε το DTT; Ή μήπως ξέρεται πόσους ραδιολόγους τους έπαιρνε ο διάολος με λευχαιμία μέχρι τα μισά της δεκαετίας του 50;

Υπάρχουν ήδη κάποια στοιχεία που διαφωνούν με την απλή θεώρηση του J95 για «φουρνάκια» (π.χ. εδώ).

Επαναλαμβάνω πως δεν είμαι υπέρ της υστερίας αλλά θα συνιστούσα μια κάποια επιφύλαξη στην χρήση. Να μην το παραχέζει δλδ κανείς. Ιδίως για τα παιδιά, και να γιατί:
1) οι ζημιές στο DNA είναι προσθετικού χαρακτήρα, και άρα όσο πιο νωρίς αρχίσεις να τις μαζεύεις με τόσο πιο πολλές θα καταλήξεις.
2) ο παιδικός οργανισμός είναι σε συνεχή ανάπτυξη και επομένως θα βρείς πολύ μεγαλύτερο ποσοστό κυττάρων με «ξεδιπλωμένο» DNA για να πολλαπλασιαστούν και άρα πολύ πιο ευάλωτα στην δράση οποιασδήποτε ακτινοβολίας.
3) Υπάρχουν αρχικά στοιχεία για διαφορετική απορόφηση της ακτινοβολίας σε παιδιά και ενήλικες.

Για μας τα αγοράκια θα αναφέρω και κάποιους επιπλέον λόγους πέρα από την ανάγκη χαμηλότερης θερμοκρασίας.
1) Η παραγωγή σπερματοζωαρίων είναι συνεχής και επομένως γυρνάμε στον ίδιο λόγο με τους παιδικούς ιστούς.
2) Τα σπερματοζωάρια είναι - σε αντίθεση με τα σωματικά κύτταρα - απλοειδή. Έχουν δηλαδή ΜΟΝΑ χρωμοσώματα, αντι για ζευγάρια, αφού πρέπει να συνδυαστούν με τα επίσης μονά του ωαρίου για να δώσουν συνδυασμένα ζευγάρια (και άρα καινούρια χαρακτηριστικά) στο παιδί. Αυτό σημαίνει πως μια ζημιά στο DNA του σπερματοζωαρίου δεν θα «κρυφτεί» από το 2ο χρωμόσωμα που ακόμα λειτουργεί. Επίσης, δεν θα είναι περιορισμένη σε ένα κύτταρο και τους απογόνους του παρά παρούσα σε ολόκληρο τον οργανισμό του παιδιού. Μεγάλο το ρίσκο λοιπόν για συγγενείς ασθένειες και τερατογεννέσεις στους απογόνους αν «τα ψήνετε».
3) Ένα τόσο βασικό όργανο προστατεύεται από ούτε μισό πόντο ιστών και άρα όλη η ακτινοβολία πέφτει σχεδόν ατόφια απάνω τους πριν διαχυθεί και αποροφηθεί από άλλους ιστούς.

Τέλος για τους μανιώδεις κυνηγούς κεραιών θα επισημάνω κάτι που είπε ήδη ο J95: λιγότερες κεραίες => λιγότερη κάλυψη => περισσότερης ενέργειας ακτινοβολία από τα κινητά σας για να επικοινωνήσουν με το δίκτυο. Από την στιγμή που σχεδόν όλοι μας έχουμε κινητό, οι λιγότερες κεραίες μάλλον κακό κάνουν παρά καλό.

J95 είπε...

Ναι αλλά νομίζω πως είναι πολύ μικρότερες σε ισχύ. Άλλωστε πάντα προσπαθούμε να τις ελαχιστοποιήσουμε στη σχεδίαση των αντίστοιχων κυκλωμάτων. Θα το ψάξω (ευκαιρία να θυμηθώ και τη ροή Τ [το μεγαλύτερο λάθος της ζωής μου]).